Nafaka Nedir?
Nafaka bir kişinin geçindirmekle, bakıp gözetmekle yükümlü olduğu kişilere mahkeme kararı ile ödediği aylıktır.
Boşanma ve sonuçlarına bağlı olarak mahkemece Türk Medeni Kanun’da yer alan hükümlere uygun koşullar gözetilerek nafaka kararı tesis edilebilir.
Kaç Çeşit Nafaka Vardır?
Kanunda 4 çeşit nafaka vardır. Bunlar tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakasıdır.
- Tedbir Nafakası
Boşanma veya ayrılık davası açıldığında, hakim eşlerin geçinmeleri ile çocukların eğitim, bakım ve korunması için gereken önlemleri almalıdır. Dava süresince, hakim tarafından tedbir nafakasına karar verilebilir. Hakim tarafından, birisi eş diğeri çocuk ya da çocuklar için olmak üzere tedbir nafakasına karar verilir. Tedbir nafakası boşanma davası devam ettiği sürece ödenir. Hakim boşanmadaki kusur durumuna bakmaksızın tarafların ekonomik durumlarına göre nafakaya karar verir. Nafaka davanın açıldığı tarihten geçerli olacak şekilde başlar ve boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte sona erer.
- Yoksulluk Nafakası
Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafa, daha fazla kusuru olmamak şartıyla, diğer tarafın ekonomik gücü oranında verilecek nafaka türüdür. Yoksulluk nafakasına karar verebilmek için kanun 2 şart aramıştır. Bunlardan ilki talep edenin yoksulluğa düşecek olması, ikincisi ise boşanmadaki kusurunun diğer eşe oranla daha az olmasıdır. Yoksulluk nafakası, boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte işlemeye başlar. Boşanma davasından sonra da yoksulluk nafakası talep etmek mümkündür. Kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde talep edilmesi gerekmektedir.
- İştirak Nafakası
İştirak nafakası, müşterek çocukların eğitim, bakım, barınma ve diğer ihtiyaçları nedeniyle verilecek nafaka türüdür. Velayet kendisine bırakılmayan eş, müşterek çocuğun bakım giderlerine ekonomik gücü oranında katılmak zorundadır. İştirak nafakası, velayet hakkındaki kararın kesinleşmesi ile başlar ve kural olarak çocuk reşit oluncaya kadar devam eder. Velayet el değiştirdiği takdirde, talep üzerine nafaka ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.
- Yardım Nafakası
Yardım nafakası, akrabalar arasında yardımlaşma düşüncesinden yola çıkılarak düzenlenmiştir. Nafakanın yükümlüleri, üstsoy, altsoy ve kardeşlerdir. Nafaka talep edebilecek olanlar ise üstsoy, altsoy ve kamuya yararlı kurumlardır. Nafaka istemeye hakkı olan kişi resmi veya kamuya yararlı bir kurumda bakım görmekte ise bu durumda o kurum nafaka talep edebilecektir. Üstsoy ve altsoy açısından nafaka yükümlüsünün mali gücünün olması gerekmekte iken, kardeş açısından refah içerisinde olması gerekmektedir. Bu doğrultuda bir nafaka davasında mirasçılık sırasına göre hareket edilecektir
Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Hakim, nafakayı belirlerken çeşitli kriterleri göz önüne alır. Kanun, hakime nafakanın belirlenmesi konusunda takdir yetkisi tanımıştır. En önemli kriter, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarıdır. Hakim nafakayı belirlerken, iş durumu, geliri, çalıştığı pozisyon, ailenin daha önceki yaşam tarzı gibi çeşitli kriterleri göz önünde bulundurur. Nafaka çeşitlerinden yoksulluk nafakasında ise ilave olarak kusur durumu önem arz etmektedir. Yasal düzenleme uyarınca kusuru daha fazla olan eş nafaka isteyemez.
Nafakayı Nasıl İsteyebilirim?
Nafakayı boşanma davası sırasında isteyebilirsiniz. Dava sırasında istemediyseniz yoksulluk nafakasını boşanma davası kesinleştikten sonra en geç 1 yıl içinde istemeniz gerekmektedir. Nafaka davası açabilmek için boşanma davası açmak şart değildir. Eşiniz evle ilgili yükümlüklerini yerine getirmiyorsa, evlilik birliği içerisinde de nafaka için dava açılabilir.
Eşim Nafakayı Ödemiyor?
Nafakanın ödenmemesi halinde, nafaka alacaklısı olarak icra takibi yapmak hakkına sahipsiniz. Yapılacak tek bir icra takibi ile önceki ödenmeyen nafakalarla birlikte aylık işleyecek nafakaları da talep edebilirsiniz.
Nafaka Ödemeyen Eşimi Şikayet Edebilir miyim?
Nafaka ödeme yükümlülüğü İcra İflas Kanunu’nda yer bulmuş ve ödememe halinde hapis cezası öngörülmüştür. Bunun için mevcut bir icra takibi bulunması ve icra takibine rağmen işleyen nafakaların ödenmemesi gerekmektedir. Bu şartlar mevcutsa İcra Ceza Mahkemesi’ne şikayette bulunabilirsiniz.
Nafaka Çok Düşük. Ne Yapabilirim?
Nafakaya ilişkin olarak talebiniz halinde mahkemeler, nafaka tutarının her yıl belirli bir oranda artırılmasına karar verebileceği gibi sabit bir nafakaya da karar verebilir. Aldığınız nafaka ekonomik koşullara göre az kalıyorsa, nafakanın artırılması için dava açmak hakkına sahipsiniz.
Nafaka Çok Yüksek. Ne Yapabilirim?
Nafakanın artırılması gibi düşürülmesi de mümkün olabilmektedir. Bunun için nafakanın uyarlanması davası açılmalıdır. Hakim davanın açıldığı zamandaki tarafların ekonomik ve sosyal durumlarına göre nafakanın uyarlanmasına karar verebilecektir.
Nafaka Borcum Ne Zaman Bitecek?
Nafaka, her ay ödenmesine karar verilen bir ödeme olduğundan, kendiliğinden sona ermez. İştirak nafakası, yani çocuklar için ödenecek nafaka çocukların reşit olmaları ile birlikte sona erecektir. Eş yönünden ise, eşin yeni bir evlilik yapması halinde sona erecektir. Eşin ekonomik şartlarının iyi duruma gelmesi hallerinde ise talep üzerine hakim tarafından nafaka kaldırılabilecektir.