2024 Yılına Uygun EYT Kanunu Kapsamında Erken Emeklilik Şartları
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen bir madde ile erken emeklilik hakkı kazanmış kişilerin emekli olabilmesini sağlayan bir yasadır. Bu kanuna göre, prim ödeme gün sayısı ve prim ödeme durumu gibi belirli şartları karşılayan kişiler erken emeklilik hakkına sahip olabilirler.
EYT Kapsamında Erken Emeklilik Şartları
1. Prim Ödeme Gün Sayısı Şartı:
– Erkekler için: En az 25 yıl prim ödemiş olması gerekmektedir.
– Kadınlar için: En az 20 yıl prim ödemiş olması gerekmektedir.
– Bu süreler, sigortalının sigortalı olarak çalıştığı dönemlerdir.
2. Sigorta Kayıt Tarihi:
– 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması gerekmektedir.
3. Prim Ödeme Durumu Şartı:
– Sigortalılar, sigortalılık süresi boyunca en az 5000 gün prim ödemiş olmalıdır.
Yukarıda belirtilen şartları karşılayan Türk vatandaşları, EYT Kanunu kapsamında erken emekli olabilirler.
EYT Kapsamında Emekli Maaşı Hesaplaması
EYT kapsamında erken emekli olan kişilerin emekli maaşı hesaplaması, normal emeklilik durumunda olduğu gibi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılır. Emekli maaşı hesaplanırken, aşağıdaki unsurlar göz önünde bulundurulur:
1. Prim Ödeme Gün Sayısı:
– Sigortalının çalışma hayatı boyunca ödemiş olduğu prim gün sayısı emekli maaşı hesaplamasında etkilidir. Prim ödeme gün sayısı ne kadar yüksekse, emekli maaşı da o kadar yüksek olur.
2. Bağlama Oranı:
– Emekli maaşı hesaplanırken, sigortalının çalıştığı dönemlerde ödenen primlerin brüt ücret üzerinden belirlenen oranı dikkate alınır. Bu orana “bağlama oranı” denir. Bağlama oranı, sigortalının çalışma hayatındaki ortalama brüt ücretine göre belirlenir.
3. Emekli Aylığı Hesaplama Formülü:
– Emekli maaşı hesaplaması için kullanılan formül, sigortalının prim ödeme gün sayısına, bağlama oranına ve emeklilik yaşı gibi faktörlere göre belirlenir.
Yurt Dışında Çalışan Türk Vatandaşlarının EYT Kapsamında Emekliliği
Türkiye’de sigorta girişi olmayan ancak yurt dışında çalışan Türk vatandaşları, belirli şartları sağlamaları halinde EYT kapsamında emekli olabilirler. Bu kişiler, 2000 yılından önce yurt dışında çalışmaya başlamışlarsa, yurt dışı borçlanması yaparak EYT ile emekli olabilirler. Bu borçlanma süreleri için yazılı talep ile başvuru yapmak gerekmektedir.
1. Yurt Dışı Borçlanması:
– Türkiye’nin sosyal güvenlik anlaşması bulunan 35 ülke arasında yer alıyorsa, bu ülkelerin sosyal güvenlik sistemleri ile Türkiye arasında yapılan anlaşmalar kapsamında borçlanma yoluyla prim ödeyerek, EYT kapsamında emekli olabilirler.
– Bu kişilerin, söz konusu ülkede en az bir yıl prim ödemiş olmaları ve Türkiye’de EYT kapsamında emekli olabilmek için gerekli olan prim gün sayısını tamamlamaları gerekmektedir.
2. Sosyal Güvenlik Anlaşmaları:
– Türkiye’nin sosyal güvenlik anlaşması bulunan ülkelerle yapılan anlaşmalar kapsamında belirli şartları sağlayan kişiler, borçlanma yoluyla Türkiye sosyal güvenlik sistemi için prim ödeyerek EYT kapsamında emekli olabilirler.
– Her ülkenin kendi kuralları ve prosedürleri bulunduğundan, ayrıntılı bir inceleme gereklidir.
Vatandaşlar, uzman bir avukat aracılığıyla bulundukları ülkelerin sosyal güvenlik sistemleriyle Türkiye arasında yapılan anlaşmaları inceleyerek, borçlanma yoluyla Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi için prim ödeyerek EYT kapsamında emekli olma hususunda bilgi edinebilirler.
Sonuç
EYT Kanunu kapsamında erken emeklilik hakkı kazanmak için, sigortalıların belirli bir prim ödeme süresini tamamlamaları ve belirli bir prim ödeme durumunu karşılamaları gerekmektedir. Bu şartları sağlayan kişiler erken emeklilik hakkına sahip olabilirler. Ayrıca, yurt dışında çalışan Türk vatandaşları da belirli şartları yerine getirdiklerinde EYT kapsamında emekli olma imkanına sahiptirler. Bu süreçte, gerekli belgelerin hazırlanması ve süre hesaplamalarının dikkatli bir şekilde yapılması önemlidir.
EYT ile ilgili başvuru işlemleri ve başvuru süreci hususunda hukuki hizmet almak için https://turkhukuku.nl/ sitemizde yer alan iletişim bilgilerimizden tarafımıza ulaşabilirsiniz.